Motie: Duurzame agra­rische verte­gen­woor­diging in de water­schappen

Provinciale Staten van Utrecht vergaderen op 13 november 2024 en bespreken het SV Wijziging Reglement voor waterschap Amstel, Gooi en Vecht

Provinciale Staten verzoeken het college:

1. Te onderzoeken hoe de vertegenwoordiging van duurzame agrarische bedrijven in de categorie “onbebouwd” (geborgde zetels) versterkt kan worden;

2. daarbij te kijken naar verschillende mogelijkheden, maar in elk geval de juridische ruimte in kaart te brengen voor een wijziging in het waterschapsreglement, met oog op het aanwijzen van organisaties die verantwoordelijk zijn voor de invulling van de geborgde zetels;

3. afstemming te zoeken met de betrokken overheden (waterschappen en Provincies) en met duurzame agrarische organisaties die koplopers in de landbouw vertegenwoordigen, en

4. de uitkomsten van dit onderzoek uiterlijk Q1 2025 te leggen aan PS zodat een mogelijke aanpassing van de Waterschapsreglementen in elk geval vóór de waterschapsverkiezingen in 2027 kan worden doorgevoerd.

Aanleiding:

Provincies moeten vóór de waterschapsverkiezingen van 2027 de reglementen van de waterschappen in lijn brengen met de Wijzigingswet Waterschapswet. De aanpassing van het aantal geborgde zetels in het reglement van de waterschappen (nu Amstel, Gooi en Vecht – volgend jaar die van waterschappen Vallei en Veluwe en Hoogheemraadschap de Stichtse Rijnlanden) geeft de mogelijkheid om te onderzoeken op welke manier de agrarische representatie in de waterschapsbesturen verbreed en duurzamer gemaakt kan worden.

Argumenten:

• In het voorliggend Reglement Waterschap voor Amstel Gooi en Vecht (en ook in die van Vallei en Veluwe en HDSR) worden beide geborgde zetels voor de categorie “onbebouwd” door LTO-Noord benoemd, een koepel die met name reguliere boerenbedrijven vertegenwoordigt. Echter, slechts een deel van de boeren wordt door LTO vertegenwoordigd, iets meer dan de helft.* Terwijl er ook duurzame, natuurinclusief-gerichte boeren zijn die óf niet vertegenwoordigd zijn, óf zich hebben aangesloten bij andere koepels of collectieven.

• Het verduurzamen van agrarische vertegenwoordiging kan op verschillende manieren vorm krijgen. De motie verzoekt GS om deze mogelijkheden in kaart te brengen. Zo zou de benoeming van zetels voor de categorie “onbebouwd” kunnen worden verdeeld tussen LTO en een duurzame agrarische koepel. Zo valt te denken aan de koepel Caring Farmers **, maar ook aan de koepel van agrarische collectieven in Utrecht.

• Provincies hebben de mogelijkheid om zelf invulling te geven aan benoemende organisaties voor de categorie “onbebouwd” blijkt uit de reglementen van andere Waterschappen. Zo zijn er voorbeelden van andere waterschappen waar de zetels bestemd voor de agrarisch sector benoemd worden door uiteenlopende organisaties of koepels.***

• In het coalitieakkoord van de Provincie Utrecht staat dat een gezonde bodem, een goede waterpeilen huishouding, het tegengaan van bodemdaling en genoeg schoon en veilig water de
uitgangspunten vormen bij beleid omdat alleen op die manier de natuur-, water- en
klimaatdoelstellingen behaald kunnen worden (pagina 14 ev). De rol van de waterschappen is daarbij essentieel.

• Duurzame agrarische organisaties (zoals Caring Farmers, maar ook Utrechtse agrarische collectieven) streven in hun bedrijfsvoering naar meer natuurinclusieve en diervriendelijke vormen van bedrijfsvoering en kunnen daarmee een positieve bijdrage leveren aan doelen die de Provincie Utrecht heeft op het vlak van natuur, water, milieu en een schone leefomgeving.

Beoogd effect:
Een betere vertegenwoordiging van duurzame agrarische koplopers in de waterschappen om daarmee de Utrechtse doelen op natuur, water, milieu en biodiversiteit sneller te bereiken.

Indiener(s)
Jesseka Batteau, Partij voor de Dieren
Arne Schaddelee, ChristenUnie
Anneloes Blekxtoon, VOLT

* https://www.lto.nl/meerderheid...
** Caring Farmers is “een boerenbelangenbehartiger voor boeren die op weg zijn naar natuurinclusieve kringlooplandbouw”. De koepelorganisatie wil haar aangesloten leden met elkaar verbinden en streeft ernaar om “samen met Caring Vets, Caring Doctors, consumenten, ketenpartners, wetenschappers en NGO’s sneller tot een volhoudbaar voedselsysteem te komen.” https://caringfarmers.nl/over-...

*** In het waterschap Hunze en Aa wordt op dit moment de categorie “onbebouwd” ingevuld door LTO en Boer en Natuur: https://lokaleregelgeving.over...
In het waterschap Wetterskip Fryslan wordt de categorie “onbebouwd” ingevuld door drie organisaties: LTO, de Melkveehoudersvakbond en Nederlandse Akkerbouwvakbond regio Noord:
https://lokaleregelgeving.over...