Even bellen met... Vera van Penthum

Als klimaatburgemeester van Woudenberg kan Vera Penthum sinds 11 november 2024 haar groene idealen nog beter vormgeven dan voor die tijd. ‘De natuur en het belang ervan staat hier nog op een laag pitje’. Tijd voor verandering dus, én voor een gesprek met Vera.

Gefeliciteerd met je benoeming! Je begon gelijk goed met de Nationale Klimaatweek van 11 tot en met 17 november. Hoe is die verlopen?
‘De Nationale Klimaatweek was een groot succes en heeft voor veel positiviteit en bewustwording gezorgd. De maand ervoor had ik de duurzaamheidsweek in Woudenberg georganiseerd, waarin dertien evenementen plaatsvonden die te maken hadden met duurzaamheid. In de Nationale Klimaatweek heb ik drie evenementen georganiseerd. Op maandag werden de klimaatburgemeesters van de provincie Utrecht beëdigd in het Provinciehuis. Vervolgens was er een workshop “Moestuinieren in de woonwijk”. Dit was een verbindende samenkomst van mensen die iets met moestuinen hebben, hun straat willen vergroenen of een handje willen meehelpen aan een groenproject. Daar zijn mooie contacten uit ontstaan. Zo had een meisje een moestuin die haar wekelijks te veel werk gaf, en iemand anders zocht een mogelijkheid om de basisprincipes van moestuinieren te leren. Zij gaan nu komend moestuinseizoen samen aan de slag. Op donderdag ging ik als Klimaatburgemeester op de koffie bij ouderen in Villa den Haen. We hebben het gehad over de klimaatproblemen en het verschil tussen vroeger en nu. Tot slot was er “Op de koffie bij de klimaatburgemeester” in het Cultuurhuis. Er kwamen wat mensen uit de raad langs, en de klimaatburgemeester van Scherpenzeel kwam kennismaken. Mooi om verbinding te leggen en om samen te werken.‘

Je bent nu enkele maanden onderweg. Wat is je belangrijkste missie?
‘Ik leg me toe op biodiversiteit en het vergroenen van het dorp. Je ziet dat er landelijk vaak meer aandacht is voor energietransitie vanuit het klimaatburgemeesterschap. Dat wordt hier in Woudenberg al best wel gedaan, vanuit de gemeente maar ook door verschillende stichtingen en coöperaties. Het groen en belang ervan staat alleen op een laag pitje. Daar wil ik dus juist aandacht aan besteden. Woudenberg is nog niet groen genoeg. We wonen in een mooie, natuurrijke omgeving; mijn wens is dat we dat meer gaan waarderen en respecteren. Het bos De Utrechtse Heuvelrug is een leefomgeving met veel verschillende soorten planten en dieren en daar moeten we met respect mee omgaan. Het zou mooi zijn als het merendeel van de inwoners dat gaat inzien.
Het hoogste sterftecijfer van alle bijenvolken ligt in de provincie Utrecht. We hebben wat goed te maken naar de natuur. Ik denk dat er nooit te veel groen is, eerder te weinig, net als de diversiteit ervan. Alles moet netjes en strak. Ik merk dat vooral in de politiek en in de plannen van de gemeente. Dat kan echt nog wel beter. Er komt hier heel veel nieuwbouw, waarvoor bijvoorbeeld een groenstrook opgeofferd moet worden. Er is weinig bewustzijn bij de inwoners van Woudenberg dat dit ten koste gaat van de natuur en dat er dan compensatie moet komen.’

Als klimaatburgemeester organiseer je behalve de Nationale Klimaatweek de rest van het jaar activiteiten om mensen te inspireren, informeren en activeren. Wat zijn je plannen?
‘Ik ben actief in het Cultuurhuis. Hier komen veel culturen samen en ik geef er workshops, altijd wel plantjesgerelateerd. Vanaf januari organiseer ik als klimaatburgemeester elke laatste vrijdag van de maand de “oogstruil”, waarbij mensen hun oogst uit de moestuin met elkaar kunnen uitwisselen en zo minder afhankelijk zijn van de supermarkt. Daarnaast mag ik maandelijks een column voor De Woudenberger schrijven. De onderwerpen zullen heel divers zijn, maar altijd met een persoonlijke touch.’

Je houdt je verder bezig met het vergroenen van het dorp. Op welke manier?
‘Al jaren zijn er werkgroepen bezig met het uitbreiden van de Utrechtse Heuvelrugtuin. We zorgen voor meer bloemen en eetbare planten en deels ook groentes. Ook zijn er geveltuintjes aangelegd bij het Cultuurhuis en voer ik gesprekken met de gemeente over het maaibeleid en over de bijenlinten. Met het oog op de bezuinigingen stel ik voor om hier inheemse planten in te zaaien, zodat de jaarlijkse kosten minder zijn. En bij de gemeente is de vraag gesteld of planten die moeten wijken voor lopende projecten geen tweede bestemming kunnen krijgen. Dat kan! Dat zal waarschijnlijk in het toekomstige gemeentelijk bosplantsoen gebeuren, waar je als inwoner dan uit mag putten.’

In Woudenberg zit de Partij voor de Dieren niet in de gemeenteraad. Probeer je in je functie van Klimaatburgemeester toch invloed uit te oefenen?
‘Ja, Partij voor de Dieren is hier helaas niet bij iedereen even geliefd. In de politiek zijn we regelmatig afhankelijk van PvdA/GroenLinks. Zij staan open voor onze idealen en vragen hoe wij tegenover bepaalde zaken staan.
Op gebied van informatievoorziening probeer ik het gesprek aan te gaan als klimaatburgemeester. Bijvoorbeeld met betrekking tot de wolf. Er speelde van alles en er werd weinig tot geen informatie gegeven vanuit de gemeente. We hameren erop dat mensen zitten te wachten op iets als een informatieavond. En met de vogelgriep – we zitten midden in het kippengebied – kwam er niets naar buiten. Ik ga dan naar de burgemeester met de vraag of er informatie voor inwoners kan komen. Als je als klimaatburgemeester meer voor elkaar kan krijgen, is dat goed. Ik vind het belangrijke onderwerpen en ik ben er toch mee bezig vanuit de werkgroep en Stichting Duurzaam Woudenberg. Is het intensief? Ja. Maar het is het wel waard.’

Wat heb je voor tips voor mensen die niet weten waar ze moeten beginnen?
‘Wat betreft vergroenen: begin bij jezelf, in jouw eigen woning, tuin of balkon. Veel mensen vinden de drempel om iets te doen heel hoog. Ik denk dat je klein kunt beginnen. Vanuit daar kun je het vanzelf uitbreiden.‘