Vlaktekap, verzuring, en verlies aan soorten: op stap met Staats­bos­beheer

Vandaag ging de Statenfractie Provincie Utrecht op veldexcursie met Staatsbosbeheer in de bossen van de Heuvelrug: de schitterende Amerongse Berg! We wilden meer leren over hoe de boswachters en beheerders werken en wat er allemaal nodig is om de bossen laten floreren en gezond te houden. De aanleiding hiervoor waren de schriftelijke vragen die wij hadden gesteld over rechterlijke uitspraak tegen vlaktekap en de Gedragscode soortenbescherming bosbeheer. Die code maakt het mogelijk om zonder natuurvergunningen aan te vragen over te gaan tot groepenkap (een paar bomen tegelijk) of vlaktekap (een halve hectare aan bomen). Maar de rechter oordeelde dat die Gedragscode onvoldoende was onderbouwd: daarmee is vlaktekap dus voorlopig van de baan.

Zo zuur als azijn
Tijdens onze wandeling maakten we kennis met de werkwijze van Staatsbosbeheer op de Utrechtse Heuvelrug. We zagen hoe erg de bossen te lijden hebben onder stikstof, verzuring, ammoniak en verdroging, en hoe ze daarmee kwetsbaar worden voor parasieten. Omdat de bossen van oorsprong als productiebossen zijn aangelegd zijn ze heel kwetsbaar voor allerlei drukfactoren, en daar komt klimaatverandering en de vervuiling uit landbouw en industrie nog bij. De bodem op de Heuvelrug heeft de zuurtegraad van azijn…te bizar voor woorden!

Bossen zijn geen houtoogst
Partij voor de Dieren ziet dat Staatsbosbeer heel hard moet werken om de bossen weerbaarder te maken tegen alle vervuiling en gevolgen van klimaatverandering, en denkt dat overheden meer moeten investeren in middelen, mensen en onderzoek om dit voor elkaar te krijgen. Waar PvdD van visie verschilt met SBB is dat bossen niet zijn bedoeld voor houtoogst. Jesseka Batteau: “SBB deelt onze zorgen om de massaal stervende bomen, en daarom zouden we juist alles in het werk moeten stellen om bossen te helpen om te overleven – daar hoort vlaktekap van gezonde bomen voor houtproductie wat ons betreft niet bij.’ 

Geen vrijbrief
Door de uitspraak van de rechter moeten vanaf nu vergunningen aangevraagd worden daar waar beschermde planten en dieren voorkomen bij voorgenomen kap. Dit is wat Partij voor de Dieren betreft terecht. Olivia Butterman: “de Gedragscode werkt alleen als deze goed is onderbouwd is en aantoonbaar leefgebieden van soorten beschermt. Dat moet onderzocht en gemonitord worden. Voor bouwplannen of nieuwe infrastructuur gelden dat soort vergunningen ook, waarom zouden natuurbeherende organisaties dan wel een vrijbrief krijgen?”

Tijdens het werkbezoek op de Utrechtse Heuvelrug met Staatsbosbeheer leerden we dat een zorgvuldig opgestelde gedragscode, mits alle natuurbeheerders dezelfde werkwijze hanteren, heel goed kan werken om integraal naar een gebied te kijken en te oordelen welke ingrepen nodig zijn om de biodiversiteit te versterken. Maar uiteindelijk is de provincie bevoegd gezag als het gaat over planten- en diersoorten die beschermd moeten worden. Daar willen wij als Provinciale Staten ook goed zicht op hebben. Als er extra inzet op vergunningen, toezicht en handhaving nodig is: so be it! De schaarse bossen en natuur in onze provincie moeten we beschermen.