Bijdrage Onderzoek huis­ves­tings­dossier

Bijdrage Onderzoek huisvestingsdossier tijdens de Provinciale Statenvergadering 17 juni 2013

Van der Steeg:

"Mijnheer de Voorzitter! Waarom kost dit de provincie enorm veel geld, terwijl volgens eigen zeggen de overdracht en sanering volgens de regels zijn verlopen? Deze vraag stelde ik tijdens de PSvergadering van 18 maart jongstleden. Inmiddels kennen wij het antwoord; ik citeer het rapport: “Dat komt omdat er geen sprake was van integraal en structureel risicomanagement en omdat de risico’s zijn onderschat en de effectiviteit van de beheersmaatregelen overschat. Na de verkoop en in de later ontstane crisissituatie is er geen sprake geweest van pro-actief managen van de risico’s. Het risicomanagement was reactief en de beheersmaatregelen werden niet voldoende onder de loep gelegd.” Dat is een harde conclusie. Het voorliggende rapport is helder. Vanaf het eerste begin is het misgegaan. Het verkoopdossier, de zogenaamde dataroom, was onvolledig, waardoor de informatie over asbestbesmettingen niet beschikbaar was voor de koper, terwijl die informatie wel kenbaar had kunnen zijn en als een uitgangspunt voor het latere proces kon worden genoemd. In die zin is er een opeenstapeling geweest van momenten waarop ongunstige beslissingen werden genomen. Het zelf saneren, in plaats van het ingaan op het aanbod van De Waal, werd op de achtergrond als een zwaard van Damocles, in de vorm van een boeteclausule. De aanbesteding van de sanering, het besluit om een juridisch gevecht aan te gaan, et cetera. Al met al heeft dit hele akkefietje geleid tot een schade van € 6.500.000, zijnde het verschil tussen € 5.000.000 die toch ingeboekt hadden moeten worden voor sanering en het totaalbedrag van € 11.500.000 vanwege de bijkomende kosten voor juridische beslommeringen, boetes en adviezen. Tel uit je winst, of in dit geval: tel uit je verlies. € 6.500.000: sommigen zouden wellicht geneigd kunnen zijn te denken dat op een vermogen van enkele honderden miljoenen € 6.500.000 toch wel meevalt. Nou, dat lijkt mij niet. Om in eigen jargon te blijven: dank je de koekoek. In het verleden hebben wij wel eens gevraagd om enkele duizenden euro’s ter bescherming van dieren, dan wel om hulp te kunnen bieden aan gewonde dieren. Steevast werd dan aangelopen tegen een negatief advies van het college, want ja, dat was een brug te ver. En ja, dat zou wel eens niet binnen de kerntaken kunnen vallen. Ik ben dan ook benieuwd hoe een schade van € 6.500.000 wel binnen de kerntaken valt. Als een paar duizend euro al teveel is, wat voor een ontiegelijk groot bedrag is dan wel niet € 6.500.000? Wat te doen met € 6.500.000? De afgelopen week ben ik naar Frankrijk geweest, inclusief een aantal dagen Disneyland Parijs. Je weet hoe dat dan gaat. Mama koopt een Minnie Mouse jurkje voor de kleine en papa kan de verleiding niet weerstaan om een mooie Doornroosjepop voor dochterlief aan te schaffen. Wat kost zo’n vakantie dan? Inschattend zal het ongeveer op een € 1.500 uitkomen. Wat te doen met € 6.500.000? Voor dat bedrag hadden wij dus bijvoorbeeld 4333 gezinnen met een te laag inkomen voor een vakantie een week naar Disneyland kunnen sturen. Het is zomaar een voorbeeld. Wat te doen met € 6.500.000? Gedeputeerde Pennarts zou daarmee de Utrechtse cultuursector van een vitamine-injectie kunnen voorzien. Gedeputeerde Van Lunteren zou daarmee vast iets goeds kunnen verzinnen voor milieusparende mobiliteit. Gedeputeerde De Vries zou daarmee een veelscorende spits kunnen kopen voor het door hem geliefde FC Utrecht. Gedeputeerde Krol zelf zou daarmee op zijn minst één ecoduct kunnen aanleggen om de Heuvelrug te ontsnipperen; te denken valt bijvoorbeeld aan de N234. Ik wil hier niet suggereren dat wij spitsen voor FC Utrecht moeten kopen of mensen naar Disneyland moeten sturen, maar ik wil met de voorbeelden wel aangeven dat € 6.500.000 natuurlijk wel heel veel geld is en wij als Staten dus met een vergrootglas naar het huisvestingsproject zouden moeten kijken. Het rapport telt twee trajecten. Het is fair om niet onvermeld te laten dat het traject ‘nieuw provinciehuis’ wel goed naar voren komt in het voorliggende rapport. Ook dat valt dus de portefeuillehouder toe te rekenen. Wij hebben enigszins geworsteld met de vraag omtrent verantwoordelijkheid en verwijtbaarheid. De verantwoordelijkheid is duidelijk: die ligt bij de portefeuillehouder, ook al beslaat de verkoop van het provinciehuis een traject dat al jaren eerder is ingezet. De verwijtbaarheid ligt moeilijker. Kun je de gedeputeerde bijvoorbeeld verwijten dat hij ondeugdelijke adviezen heeft opgevolgd en hij voor zichzelf bijvoorbeeld een situatie heeft geschapen waardoor het opvolgen van deze adviezen onvermijdelijk was? De gedeputeerde heeft zichzelf correct buiten de media gehouden en aangekondigd dat zijn uitleg vandaag volgt. Ik ben daarom zeer benieuwd naar zijn verhaal. Afhankelijk daarvan overwegen wij onze steun aan de aangekondigde motie die eventueel in de tweede termijn ingediend zou kunnen worden."

Tweede termijn

"Mijnheer de Voorzitter! Ik heb behoorlijk geworsteld met dit vraagstuk. Enerzijds gaat het over de verantwoordelijkheid en de goede uitleg met een menselijk karakter en de spijtbetuiging van de gedeputeerde anderzijds. Daarnaast geloof ik de oprechtheid van de gedeputeerde. Gedeputeerde Krol gaf ook aan dat wij het hier in deze zaal vaak met elkaar oneens kunnen zijn. Dat geldt volgens mij zeker voor ons tweeën. We zijn het namelijk bijna nooit eens. Ik heb de gedeputeerde echter willen beoordelen op de uitleg die hij op deze plek heeft gegeven. Iemand naar huis sturen is een heel zwaar middel. Alles afwegende zal ik de motie van wantrouwen niet steunen. De motie van de ChristenUnie, zeker samen met de uitleg die de heer Schaddelee daarbij geeft, spreekt mij wel aan. Deze motie van afkeuring zal ik wel steunen."