Bijdrage onge­lijk­vloerse spoor­kruising Maars­bergen

Bijdrage Provinciale Staten 13 maart 2017, agendapunt 9, Statenvoorstel ongelijkvloerse spoorkruising Maarsbergen.

Voorzitter,

Voor ons ligt het voorstel voor de ongelijkvloerse spoorkruising te Maarsbergen. Gedeputeerde Staten benoemen hierin de West-variant met gesloten Tuindorpweg als voorkeursvariant. Voorzitter, onze fractie vindt dat dit ontwerp te kort door de bocht gaat. Zowel letterlijk, als figuurlijk.

Ons wegennetwerk is vergelijkbaar met een degraderend vaatstelsel. Een stent in Maarsbergen voorkomt met een dosis goede hoop een infarct ter plaatse. Maar voorzitter, doen we ook iets aan de wérkelijke oorzaak van dichtslibbende wegen?

We hadden graag gezien dat het ontwerp voor de spoorkruising in Maarsbergen ingebed zou zijn in een meeromvattend voorstel. Dat het ontwerp niet alleen zou aansluiten op de omringende wegen, maar óók op de uitgangspunten die in de Structuurvisies zijn geformuleerd. Want Voorzitter, een weg is meer dan alleen maar een weg. Dat is in het ontwerpproces van de spoorkruising in Maarsbergen inmiddels gebleken. Laten we daarom bij het besluit tot aanleg van een nieuw kruispunt in Maarsbergen, verder kijken dan onze neus lang is:

Méér asfalt is symptoombestrijding en een gebed zonder einde. Verluwing- het verminderen van druk op de wegen, vormt het sleutelbegrip voor het toewerken naar een meer oorzakelijke oplossing. Laten we daarom parallel aan de ontwikkelingen in Maarsbergen sterker inzetten op het stimuleren van maatregelen die de wegen ontlasten: Voorzitter, laten we de OV-faciliteiten optimaliseren, laten we kijken hoe we nog méér kunnen inzetten op goede fietsverbindingen en fietsgebruik, én laten we onderzoeken hoe de provincie als tussenoverheid een rol kan spelen in het stimuleren van flexwerken waardoor er minder piekbelastingen zijn op ons wegennet.

Voorzitter, een kruispunt waar verschillende belangen om voorrang vragen, vraagt om een integrale benadering. Alleen zó kunnen we de wegen in goede banen leiden. Het noopt ook tot oplossingsgericht denken waarin verbanden die verder strekken dan het asfalt lang is, worden onderkend én meegewogen. Want het nare bij dit soort knooppunten is dat iedereen begint te dringen, en aan het eind van de rit zijn er een aantal winnaars, ten koste van de verliezers…

Het zijn de niet-economiseerbare en niet-verhandelbare waarden die de wereld rondom ons betekenis én inhoud geven, Voorzitter: Zowel voor de inwoners van Maarsbergen, als voor de rest van onze provincie. Ik wil er daarom op aandringen de leefbaarheid -óók die voor de bewoners van de Engweg-, de inpassing van het ontwerp in de cultuurhistorische context én het duurzaam compenseren van de aantasting van het Natuurnetwerk bij de uitwerking van het straks gekozen ontwerp zoveel mogelijk in het licht te zetten, en voorrang te geven boven de neiging om rondjes te blijven rijden over een rotonde van begrotingen en uitvoeringsdetails.

Want het gaat nu juist om deze waarden die voor iedereen afzonderlijk -én voor onze provincie als geheel- van belang zijn.

Ik sprak net over de menselijke betekenissen die achter verschillende waarden schuil gaan. Eén van die fundamentele waarden is veiligheid. En Voorzitter, vertrouwen is nodig voor een beleving van veiligheid.

Dat betekent dat het voor veiligheid geldt, dat het zich verder uitstrekt dan dat het asfalt lang is. U kunt nog zo’n veilige weg aanleggen, als deze weg tot stand is gekomen door een ondoorzichtig proces, doorkruist deze weg het gevoel van vertrouwen van de inwoners van Maarsbergen. En, Voorzitter, juist in deze tijden waarin verschillen in onze samenlevingen op de spits gedreven worden en oneerlijke verdelingen tot wrijvingen leidt,- juíst in deze tijd - hebben inwoners behoefte aan vertrouwen.

Onze fractie constateert dat de tot standkoming tot het voorkeursvoorstel voor de Westvariant meer transparant én consistenter had kunnen verlopen. Organische processen om tot inzichten te komen, komt misschien de kwaliteit van het uiteindelijke besluit ten goede, maar doen afbreuk aan het gevoel van zinvolle participatie van de Maarsbergense inwoners. We betreuren het dat de inwoners van Maarsbergen te weinig zijn voorzien in hun gevoel te worden gehoord, en deel te hebben genomen in een transparant proces. We willen ons daarom excuseren naar de inwoners van Maarsbergen die teleurgesteld zijn over de gang van zaken.

Voorzitter, ondanks het ondoorzichtige traject zijn we er van overtuigd dat de inbreng inwoners -die naar onze mening het proces verrijkt hebben met specifieke kennis en onmisbare inzichten- weerklank hebben gevonden in de Staten, en doorklinkt in de verdere uitwerking van de te kiezen variant.

Als mens beschikken we over de mogelijkheid om zaken naar onze hand te zetten. Maar Voorzitter, het wordt tijd dat we ermee stoppen om steeds aan het langste eind te trekken ten gunste van onze eigen belangen. Want hoe pardoxaal het ook klinkt: Oók dan worden we geconfronteerd met verliezers en verliezen. Lucebert schreef het al: “Alles van waarde is weerloos.”

Het zijn juist die kwestbare waarden als leefbaarheid, natuur, schone lucht, relatieve stilte en een omgeving die rijk is aan historie die belangrijk zijn voor de inwoners van Maarsbergen én daarbuiten. Het is inmiddels wetenschappelijk aangetoond dat groen in onze omgeving tot een verbetering van welbevinden en welzijn leidt.

Met het realiseren van de spoorkruising worden meerdere hectaren van het Natuurnetwerk aangetast. Voorzitter, we hechten er daarom gróót belang aan dat bij de ontwikkeling van de spoorkruising wordt toegezien op het compenseren van het Natuurnetwerk. Dit op een locatie waar duurzame compensatie mogelijk is, want het lijkt zo makkelijk om hier een boom te kappen en daar een nieuwe aan te planten; Zo werkt het niet! Natuur heeft tijd nodig om tot ontwikkeling te komen.

Graag willen we dit principe benadrukken, en u vragen om een duurzame compensatie van het aan te tasten Natuurnetwerk te garanderen. Omdat dit voor ons -en uiteindelijk voor iedereen- van belang is, wil ik u vragen om hierop een toezegging te doen.

Slaan we in onze besluitvorming af op de Westelijke variant met gesloten Tuindorpweg, of rijden we de rotonde op via de Bos-Beek variant?

Voorzitter, wij zien dat met name de leefbaarheid en de cultuurhistorische waarden punten van zorg zijn in het ontwerpplan. Laten we deze niet als onkruid wegtrekken ten gunste van de budgetair voordelige West-variant. Omdat juist deze waarden van fundamenteel belang zijn; Voor nu én in de toekomst.

Omdat de Bos-Beek variant de verschillende belangen het meest tot een eenheid kan brengen, zijn we van mening dat deze variant de voorkeursoptie zou moeten worden.

Maar welke optie vandaag ook gekozen wordt, laten we er voor waken wegen dicht te timmeren. Graag zien we de adviezen van onze Ruimtelijk Adviseur terug in het uiteindelijke ontwerp: We vinden het daarom een goed idee dat de Adviseur een rol krijgt in het kwaliteitsteam dat het gekozen ontwerp nadere uitwerking zal geven.

Voorzitter, de nadruk van mijn hoop voor vandaag ligt bij de inwoners van Maarsbergen. Ik hoop dat wij hen als Staten gerust kunnen stellen. Dat wij kunnen overbrengen dat we hun zorgen en inbreng gehoord hebben. En dat de keuze voor de variant die vandaag genomen wordt, recht doet aan de belangen van de inwoners van Maarsbergen, -óók de bewoners van de Engweg- de cultuurhistorische waarden, én de natuurwaarden die in het gebied aanwezig zijn. Daarom dienen wij het amendement van de SGP mede in.

Voorzitter, ter afronding: Een goede doorstroming van verkeer schuilt niet in tunnels en wegen. Een optimale doorstroming schuilt in toekomstgericht denken en integrale en oorzakelijke oplossingen. Daarin zouden álle waarden en belangen moeten worden meegewogen, niet alleen de biljetten in onze portemonnee.

Voorzitter, ik dank u wel.

Hiltje Keller

Partij voor de Dieren