Toespraak voorloper Groene Hart

Groene Hart of Groene hart: aan de klemtoon kan je al horen waar de nadruk op ligt. De Partij voor de Dieren kiest voor het laatste, namelijk het groene hart. De Voorloper Groene Hart gaat er vanuit dat de landbouw de belangrijkste drager is van het open veenweidelandschap. Natuurlijk draagt de landbouw zorg voor een groen landschap, evenals de natuur. Tegelijkertijd kan er echter sprake zijn van een spanningsveld tussen de belangen van de landbouw en die van de natuur, zoals ook de Voorloper aangeeft. En duidelijk is ook dat de natuur tot nu toe hierbij het onderspit delft en de teloorgang van de biodiversiteit daarvan het gevolg is. Dit spanningsveld kan verkleind worden door de landbouw te verduurzamen door middel van extensivering of verdieping. De Partij voor de Dieren voelt het dan ook als een gemis, dat de Voorloper geen aandacht uit laat gaan naar milieuduurzaamheid van de landbouw. Wel wordt veelvuldig melding gemaakt van het belang van schaalvergroting voor de economische duurzaamheid van de landbouw in het Groene Hart. Wij vinden het, gezien de grote belangen van de natuur, gewenst dat er ook aandacht is voor duurzaamheid van de landbouw vanuit milieu-oogpunt. Verdieping (d.w.z.voldoen aan milieu- en dierenwelzijnscriteria) of extensivering van de landbouw levert een bijdrage aan de verduurzaming van de landbouw vanuit milieu-oogpunt. De verdieping en extensivering kan gestimuleerd worden door schaalvergroting hieraan te koppelen. De Partij voor de Dieren stelt dan ook voor om verdieping of extensivering op te nemen bij de voorwaarden voor schaalvergroting zoals genoemd op pagina 16. Daartoe willen wij (mede namens D66 en SP) een amendement indienen, waarvan het besluit luidt:
Besluiten:

In het ontwerp-besluit (i.c. de bijlage, paragraaf 3.2.3 Landbouw met een blijvend perspectief, pagina 16) de tekst:

“Onder voorwaarde dat de gebouwen voldoende geconcentreerd zijn gelegen en er wezenlijk aandacht is besteed aan landschappelijke inpassing en situering, staat het ruimtelijk beleid nieuwe en uitbreiding van bedrijfsgebouwen niet in de weg.”

te wijzigen als volgt:

“Onder voorwaarde dat de gebouwen voldoende geconcentreerd zijn gelegen en er wezenlijk aandacht is besteed aan landschappelijke inpassing en situering en de schaalvergroting leidt tot verdieping of extensivering, staat het ruimtelijk beleid nieuwe en uitbreiding van bedrijfsgebouwen niet in de weg.”

Hoewel er geen aandacht is voor milieuduurzaamheid van de landbouw, benadrukt de Voorloper wel het belang van biodiversiteit. De Partij voor de Dieren is verheugd dat het belang hiervan onderkend en benadrukt wordt. Het Planbureau voor de Leefomgeving, het Sociaal Cultureel planbureau, het Centraal Planbureau en het Centraal Bureau voor de Statistiek waarschuwen gezamenlijk in de recent verschenen Monitor Duurzaam Nederland voor de negatieve gevolgen van klimaatverandering en de achteruitgang van het aantal planten- en diersoorten en geven aan dat het klimaat en de biodiversiteit de grootste zorgen voor de toekomst vormen. Binnen de Nederlandse grenzen resteert nog circa 15 procent van de oorspronkelijke biodiversiteit gerekend vanaf het jaar 1700 en ook in de rest van de wereld legt met name de landbouw een grote druk op de ruimte en daarmee op de nog aanwezige biodiversiteit. Met de huidige trends zal het tempo van de vermindering van de biodiversiteit vermoedelijk zelfs versnellen. Dat zijn geen bemoedigende woorden. Toch kunnen wij als provincie daar nog invloed op uitoefenen. In de Voorloper Groene Hart staan enkele doelstellingen en opmerkingen met betrekking tot biodiversiteit, zoals “De biodiversiteit van het Groene Hart is in 2040 groot” en “de kwaliteit van het water in het Groene Hart is van belang in relatie tot de biodiversiteit”. Deze opmerkingen en doelstellingen behoeven duidelijk een nadere uitwerking. Wij pleiten er dan ook voor om spoedig beleid te ontwikkelen gericht op herstel en behoud van de biodiversiteit. Daartoe willen wij graag (mede namens GroenLinks, SP en PvdA) de volgende motie indienen, waarbij ik mij beperk tot het noemen van de overwegingen en het dictum.
“overwegende dat:
• in de Voorloper Groene Hart een aantal doelstellingen staan vermeld met betrekking tot biodiversiteit, die nadere uitwerking behoeven (De biodiversiteit van het Groene Hart is in 2040 groot en de kwaliteit van het water in het Groene Hart is van belang in relatie tot de biodiversiteit);
• de biodiversiteit mede kan worden geborgd door de tijdige realisatie van reeds eerder overeengekomen natuurdoelen in het kader van de EHS;
• gezien de bovenstaande constateringen:
- biodiversiteitbeleid prioriteit behoeft;
- het belangrijk is om biodiversiteitbeleid in het Groene Hart nader en gericht uit te werken;
- bescherming van flora en fauna in Nederland en ook in de provincie Utrecht hard nodig is;

verzoeken het College van Gedeputeerde Staten om:
• in 2009 nader en gericht beleid te ontwikkelen op het gebied van biodiversiteit in het Groene Hart;
• in 2009 nader en gericht beleid te ontwikkelen op het gebied van bescherming van flora en fauna in het Groene Hart.”


Over de in de Voorloper genoemde kernkwaliteiten, nl. landschappelijke diversiteit, (veen-)weidekarakter, openheid en rust & stilte, zijn wij zeer te spreken. Het heeft ons hooglijk verbaasd dat een hiermee min of meer conflicterende passage is opgenomen in de Voorloper, namelijk transformatiezones die beogen de rode contouren te verruimen. Wij zien dit als een ongewenste ontwikkeling. Indien wij deze passage in de Voorloper ongemoeid laten, betekent dat min of meer dat wij ons conformeren aan dit beleid. Het zal dan in de toekomst moeilijk zijn om hierop terug te komen. Wij pleiten er dan ook voor om dit stuk tekst weg te laten uit de Voorloper. Hiertoe willen wij (mede namens D66) een amendement indienen, waarvan de tekst luidt:
Overwegende dat:

- de 3 provincies op Groene Hart-niveau voortaan als kernkwaliteiten hanteren: landschappelijke diversiteit, (veen-)weidekarakter, openheid en rust & stilte (pg. 8 Voorloper Groene Hart);
- voornoemde kernkwaliteiten conflicteren met uitbreiding van de bebouwing buiten de rode contouren;
- de in de Voorloper Groene Hart genoemde transformatiezones beogen de rode contouren te verruimen;

Besluiten:
Te verwijderen uit het ontwerp-besluit (i.c. de bijlage in Paragraaf 4.5 Transformatiezones, pagina 25):
“De Oude Rijnzone (west en oost), A2-corridor en Vianen-oost zijn de gebieden in het Groene Hart waar een op herstel van de kernkwaliteiten gerichte transformatiestrategie wordt toegepast met een invulling van stedelijke en landelijke functies. Dit zijn de zoekgebieden waar bebouwing mogelijk is, op de rivieroeverwallen van de Vecht en vooral in de Oude Rijnzone (west) en bij infrastructuur (Vianen-oost). Het verleggen en/ of verrruimen van de rode contouren in deze zones is bespreekbaar. Bebouwing moet wel inpasbaar zin in het Groene Hart en de situering moet voldoen aan de criteria van de kernkwaliteiten.”

Tot slot nog een positieve noot: de PvdD is aangenaam verrast over het feit dat er geen nieuwe kantoorlocaties gepland worden. Gezien het enorme overschot aan kantoren in onze provincie, kan dit niet genoeg benadrukt worden.