Toespraak voor­jaarsnota

Een relatief beleidsarme voorjaarsnota, zoals voorliggende, nodigt niet uit tot discussies over het te voeren beleid. Dit laat onverlet dat wij als Staten natuurlijk zelf wel met voorstellen voor nieuw beleid kunnen komen. Sterker nog, de commissie Baalemans roept ons hiertoe expliciet op. Aan die oproep geef ik graag gehoor.

Afgelopen week ben ik via de mail verschillende malen geattendeerd op een interessant initiatief genaamd “Nederland krijgt nieuwe energie”, afkomstig van landelijke duurzaamheidscommissies van o.a. de CDA, SGP, VVD, ChristenUnie en de PvdA. Nu wil ik er geen gewoonte van maken om een pleidooi te houden voor initiatieven van andere partijen, maar dit initiatief vanuit onverwachte hoek kan ik haast niet onvermeld voorbij laten gaan. De initiatiefnemers pleiten voor een versnelde overgang naar energie uit schone en onbeperkte bronnen zoals zon, wind, aardwarmte en duurzame biomassa. Hierbij hebben zij zich uitgesproken voor “de consequente invoering en stapsgewijze aanscherping van het algemeen aanvaarde principe dat de vervuiler betaalt” en tegen “‘perverse‘ subsidies en fiscale vrijstellingen voor verspillende of vervuilende activiteiten”.

Als provincie kunnen wij natuurlijk niet achterblijven, en is het zaak om na te gaan in hoeverre wij reeds dit principe afdoende toepassen. Wij verzoeken het college van Gedeputeerde Staten dan ook om het huidige provinciaal beleid te controleren, en waar mogelijk met voorstellen te komen om het beleid aan te passen aan het principe “de vervuiler betaalt”, en zo de nodige bezuinigingen te realiseren. Hopende op een positieve reactie van Gedeputeerde Staten, dien ik nu nog niet de motie met deze strekking in die ik reeds door de griffier onder de Statenleden heb laten verspreiden.

Als het burgerinitiatief “Nederland krijgt nieuwe energie” door de 2e Kamer positief wordt ontvangen en in gang wordt gezet, dan zou ik bij deze alvast een nieuw idee voor de landelijke duurzaamheidscommissies willen aandragen voor een volgend initiatief. De titel van ervan zou kunnen luiden: “een halt aan de palingsterfte” en de strekking ervan zou wat mij betreft zijn: het per direct stopzetten van de palingvangsten. Hopelijk kunnen de aanwezigen hier dit doorspelen aan de betrokken commissies? Om de ernst van de huidige situatie onder de aandacht te brengen, kan ik u meedelen dat van de oorspronkelijke palingpopulatie slechts 1% resteert (ten opzichte van het jaar 1980). De paling is één van de meest bedreigde diersoorten op onze aarde. Dan is het goed om daarbij te beseffen dat 70 % van de palingsterfte wordt veroorzaakt door de visserij. Onlangs kwamen wij tot de trieste ontdekking dat de provincie Utrecht op een deel van haar wateren visrechten verhuurt ten behoeve van visserij op paling. Als provincie zouden wij het goede voorbeeld kunnen geven, en een eerste aanzet tot verbetering in de situatie, door op de provinciale wateren waar de provincie het visrecht heeft, géén nieuwe visrechten meer te verlenen die de visserij op paling mogelijk maken, en daarnaast de bestaande overeenkomsten die de visserij op paling mogelijk maken zo snel als mogelijk af te bouwen, en niet meer te verlengen. Wij verzoeken het college van GS om dit in gang te zetten. In afwachting van de hopelijk positieve reactie van GS, laat ik een motie met deze strekking graag nog ongebruikt op mijn tafel liggen.