Schrif­te­lijke vragen Dood­ge­reden das bij bouw op Landgoed Oude Tempel, Gemeente Soest

Indiendatum: 24 jan. 2025

Op donderdag 12 december werd op de Oude Tempellaan in Soesterberg een das doodgereden nabij Oude Tempellaan 1 in Soesterberg. Wij zouden graag op de hoogte gesteld worden van de oorzaak van de aanrijding, de juridische status van de ontwikkeling en de consequenties voor het vervolg.

Momenteel worden er werkzaamheden verricht op Oude Tempellaan 1, waar een nieuw zorgcomplex is gebouwd. De helft van het oorspronkelijke gazon is veranderd in een versteende bouwplaats met een hek rondom. Deskundigen hebben ons geïnformeerd dat dit gazon in verschillende jaargetijden werd gebruikt door dassen om te foerageren. De hekken bepalen nu een deel van de fourageerroutes van de dassen.

In deze afbeelding zijn de locaties genoemd in de vragen opgenomen (dit is een bewerking van een afbeelding uit rapportage ecologisch bureau Viridis, ecologisch onderzoek LOT, 2024, waarin overigens niet alle dassenburchten zijn opgenomen)

Toetsing ontwikkeling mbt effect op dassenpopulatie

1. Is het bij de RUD bekend dat het grondgebied van Oude Tempellaan 1 deel uitmaakt van het essentieel foerageergebied van de dassenclan en vlakbij de kraamburcht ligt?
2. Is de ontwikkeling rond het zorgcomplex getoetst op de effecten op de dassenpopulatie? Indien niet, waarom niet?

Oorzaak van het doodrijden van de das

In 2017 is in de Oude Tempellaan eveneens een das doodgereden. De RUD heeft toen namens Gedeputeerde Staten vastgesteld dat die aanrijding mogelijkerwijs een gevolg was van de vernietiging van essentieel foerageergebied voor de bouw van de woonwijk Apollo-Noord (waarvoor de RUD een last onder Dwangsom heeft opgelegd). De situatie m.b.t. de op 12 december doodgereden das lijkt op die van 2017. Ook nu is er door bouwplannen (Apollo-Noord/Groene Hoogte, zorgappartementen rond het voormalige landhuis Oude Tempel, de woonwijk Banningstraat en de woonwijk aan de Kampweg) opnieuw delen van het foerageergebied worden en zijn vernietigd waardoor de clan vaker de Oude Tempellaan moet oversteken en de clan langere foerageertochten moeten ondernemen.

3. Acht u het aannemelijk dat de bouwwerkzaamheden aan de Oude Tempellaan hebben bijgedragen aan de aanrijding van de das?

4. Zijn de foerageergebieden voor de das versterkt in relatie tot de werkzaamheden en vernietiging van foerageermogelijkheden voor dassen?

Door wie worden de dassen nog beschermd?

De dassenclan heeft voor vertraging in de realisatie van bebouwing op Groene Hoogte en op LOT gezorgd. De beleidskeuze om dassen te vangen en te verplaatsen heeft geleid tot één gevangen en elders ontsnapte das. Daarnaast is in 2017 een das doodgereden, waarschijnlijk mede door de vernietiging van het foerageergebied concludeerde GS. Er is ten minste 8 hectare foerageergebied vernietigd, zonder enige compensatie en met een last onder dwangsom die op verzoek van de gemeente door de provincie weer is ingetrokken (Groene Hoogte). In 2024 zijn 4 medewerkers van de gemeente Soest en ecologische adviesbureau Dagh.nl rokend (!) waargenomen en aangesproken bovenop een dassenburcht in dit gebied. Op diverse plaatsen in de omgeving vinden bouwwerkzaamheden plaat (o.a. Bantinglaan) en verdwijnt opnieuw foerageergebied. Bij diverse lopende projecten in hetzelfde gebied, worden door ecologische adviesbureaus in dienst van de gemeente, diverse dassenburchten niet opgenomen in de inventarisaties. Vorige maand is er opnieuw een das doodgereden, waarbij werkzaamheden en vernietiging van foerageergebied mogelijk een rol spelen. Langzaam maar zeker blijft er geen foerageergebied over en blijven er geen dassen meer over.

5. Overheden hebben de morele en wettelijke taak om kwetsbare natuur te beschermen. Bovenstaande bedreigende activiteiten vinden plaats met instemming van gemeente en provincie. Op welke manier beschermen gemeente en provincie hier de dassen?

Vervolgstappen

Wij hebben vernomen dat het voornemen is om het hele gazon van Oude Tempellaan 1 te verwijderen tot aan de bosrand. Daarmee verdwijnt het restant van dit waardevolle foerageergebied.

6. Gaat de RUD handhavend optreden om te voorkomen dat er opnieuw foerageergebied wordt vernietigd en het risico op aanrijding van de dassen toeneemt?

7. Gaat de RUD eisen van de gemeente Soest dat maatregelen worden genomen om dodelijke aanrijdingen van dassen te voorkomen op de Oude Tempellaan, bijvoorbeeld door de Tempellaan autoluw te maken?

PU is mede verantwoordelijk voor ontwikkeling van terreinen op LOT. De ontwikkeling wordt gevolgd door vele bezorgde burgers en betrokken maatschappelijke organisaties.

8. Op welke wijze zijn PS, burgers en andere partijen geïnformeerd over de gedode das, de oorzaken, de juridische situatie en het vervolg?

In het nieuwe plan voor ‘natuurinclusief wonen in LOT’ is een busbaan gepland naast een dassenburcht en zijn diverse wegen voorzien terwijl (o.a. de ingetekende) dassenburchten in het gebied blijven zitten en de dassen foerageren binnen en buiten het plangebied.

9. Hoe kijkt de provincie aan tegen de kans op aanrijding van dassen in een dergelijke situatie?

Wij hebben vernomen dat er bouwplannen zijn m.b.t. het terrein van het Officierscasino. Volgens het ecologisch bureau dat hier onderzoek heeft gedaan zijn er geen dassensporen, terwijl omwonenden de dassen vrolijk rond zien lopen. Als dit terrein ook wordt volgebouwd, dan heeft dat opnieuw effect op de foerageermogelijkheden en de noodzaak om grotere afstanden af te leggen waardoor de kans op aanrijdingen wordt vergroot.

10. Welke conclusies verbindt de RUD/provincie aan de dodelijke aanrijding met betrekking tot andere mogelijke bouwlocaties zoals Officierscasino?

Anjo Travaille, Partij voor de Dieren
Marijke de Jong, GroenLinks