Schrif­te­lijke vragen Bescherming Soes­ter­hoogveen

Het Soesterhoogveen is een heel bijzonder natuurgebied aan de zuidwestrand van Soest. Het gebied heeft een oppervlakte van vier hectare. Projectontwikkelaar RV&O heeft plannen voor 175 woningen in dit gebied. Dat zou het einde betekenen van het Soesterhoogveen, het enige overgebleven stukje hoogveen in de provincie Utrecht. Het plangebied is geel omkaderd in de afbeelding. Diverse bewonersgroepen maken zich zorgen over de toekomst van het Soesterhoogveen.

1.           Het Soesterhoogveen is een bijzonder natuurgebied, qua landschap, natuur, recreatie en historie. Er leven diverse bijzondere (bedreigde) soorten zoals de ringslag, levendbarende hagedis, geelpootpanter Hagenella clathrata, venwitsnuitlibel, moeraswolfsmelk, geelsprietdikkopje en zwamneusje. Het betreft een Bodembeschermingsgebied, ‘veengebied kwetsbaar voor oxidatie’ (deze classificatie verbiedt grondbewerkingen waardoor het veen aan het oppervlak kan komen).

De in het bestemmingsplan aangewezen gronden voor ‘Natuur–Soesterveen’ zijn bestemd voor de instandhouding, behoud, herstel en ontwikkeling van de natuurwaarden. In het bestemmingsplan wordt nadrukkelijk aangegeven dat daarbij uitgegaan wordt van het Rapport ‘Ecologisch herstel Soesterveen’. Het  gebied maakt deels deel uit van NatuurNetwerk Nederland (NNN). Deze classificatie heeft als doel om voor deze gronden de wezenlijke kenmerken en waarden te beschermen en in stand houden. Het Herstelplan Soesterhoogveen (fase 1), gericht op het herstel van het natuurgebied, is uitgevoerd door Natuurmonumenten.

Welke rol heeft de provincie Utrecht in de bescherming van landschap, natuur, recreatie en historische kwaliteit van het dit gebied? 

Antwoord: Het gebied waar het initiatief voor woningbouw beoogd is, is in ons beleid en regelgeving als stedelijk gebied aangewezen. Het is aan de gemeente of zij hier woningbouw wil faciliteren en op welke wijze. De gemeente heeft diverse randvoorwaarden meegegeven aan de ontwikkelende partij om met bestaande waarden rekening te houden. De provincie is bevoegd gezag voor eventuele vergunningverlening omtrent de flora en fauna activiteiten. Uiteraard moet ook rekening gehouden worden met de flora en fauna soorten die hier op dit moment voorkomen.

2.  Het plangebied ligt aan de zuidwestrand van Soest en overlapt met het herstelplan dat deel uitmaakt van het huidige bestemmingsplan voor het gebied. Onderstaande afbeelding laat fase 1 en 2 van het herstelplan zien in combinatie met het plangebied van projectontwikkelaar RV&O. Het herstelplan is indertijd opgesteld door Natuurmonumenten en maakt al sinds de vaststelling daarvan in 2011, deel uit van het bestemmingsplan. Aangezien Natuurmonumenten alleen buiten de rode contour plannen maakt, moet de rode contour destijds tussen de bebouwing en het gebied voor het herstelplan hebben gelegen. De huidige ligging van de rode contour is echter door het gebied van het herstelplan heen (zie rechterdeel van de illustratie bij vraag 1). De rode contour lijkt dus aangepast nadat het herstelplan is opgesteld. Aangezien het herstelplan deel uitmaakt van het vigerende beleid sinds vaststelling in 2011, is de huidige ligging van de rode contour in strijd met het herstelplan.

Het lijkt erop dat de rode contour voor het gemak dwars over het gebied is getrokken. Mogelijk is dit een grove aanduiding en houdt een gedetailleerdere invulling meer rekening met de huidige bebouwing en het natuurgebied. Kunt u aangeven wat de aanleiding is geweest voor de huidige ligging van de rode contour? Kunt u aangeven waar de grens van het NNN gebied precies ligt? Kan de rode contour eventueel worden aangepast aan de werkelijke bebouwing van het gebied, zodat deze het herstelplan niet doorsnijdt en weer consistent is met het herstelplan?

Antwoord: Provinciaal beleid en regelgeving spreekt over stedelijk gebied en landelijk gebied. De begrenzing van stedelijk en landelijk gebied is voor de eerste keer bepaald in het Streekplan 2005-2015. Hoe de begrenzing in 2005 is bepaald is lastig te achterhalen. Wel is de begrenzing nog iets aangepast in 2021 waarbij fase 1 van het herstelplan volledig binnen het NNN is opgenomen.

3.           Wij hebben vernomen dat het gebied ten noordoosten van het plangebied, tussen het plangebied en het natuurgebiedje dat eigendom is van BPD, onlangs is aangekocht door de provincie Utrecht. Wat is het doel van deze aankoop? 

Antwoord: In de nabijheid van deze ontwikkeling hebben wij percelen aangewezen als mogelijke uitbreiding van het Soesterveen. Mochten er hier aankoopmogelijkheden zijn, dan zijn wij geïnteresseerd in de aankoop hiervan ten behoeve van realisatie van (nieuwe) natuur.

4.          Als het plangebied wordt ontwikkeld voor woningbouw dan betekent dit dat de grondwaterstand flink moet worden verlaagd. Wat zijn de consequenties voor het hoogveengebied, de omliggende natuur en de percelen van Natuurmonumenten en de percelen van Provincie Utrecht? Kan dit juridische? 

Antwoord: Het klopt dat de grondwaterstanden in de aanliggende natuurgebieden vrij hoog zijn, passend bij het type natuur dat hier wordt beheerd. Het gebied is sterk afhankelijk van water en in die zin ook zeer kwetsbaar voor verdroging. De uitbreiding van woningbouw kan op diverse manieren plaatsvinden, waarbij rekening moet worden gehouden met de kwetsbare natuur in de omgeving. Daarbij valt te denken aan het ophogen van de bouwgrond, kruipruimte loos bouwen en het laten infiltreren van regenwater. Het is de vraag of daarbij het waterpeil moet worden verlaagd. Gezien de kwetsbare natuur zal het woningbouwplan in ieder geval ook getoetst moeten worden op mogelijk negatieve effecten ten aanzien van waterkwantiteit en -kwaliteit.

5.           Wat is de stand van zaken met betrekking tot natuurvergunning en ecologisch onderzoek dat nodig is voor de kap van bomen en ontginning van het gebied? Is het globaal uitgevoerde ecologische onderzoek , voldoende voor de aanvraag van een natuurvergunning?

Antwoord: Ons is geen natuurvergunning(saanvraag) bekend en ook zijn wij niet bekend met het globaal uitgevoerde ecologische onderzoek. Aangezien het plangebied binnen het stedelijk gebied blijft en dit gebied binnen de bebouwingscontour houtkap ligt, gelden de provinciale regels niet als het gaat om het vellen van bomen. Als blijkt uit het uitgevoerde ecologische onderzoek dat er een vergunning nodig is voor een flora en fauna-activiteit dan is de provincie wel bevoegd gezag voor de beoordeling hiervan.

6.          Bewoners willen een actueel en accuraat ecologisch onderzoek laten doen om de daadwerkelijke natuurwaarden van het gebied vast te leggen. Ze hebben zelf geld ingezameld om een ecologisch bureau onderzoek te laten doen. De huidige eigenaar verleent echter geen toegang tot het gebied. Kan de provincie hier een rol in spelen?               

Antwoord: Een eigenaar kan zelf bepalen wie toegang verleend wordt tot een perceel en alleen in bepaalde situaties kunnen wij toegang verlenen tot percelen, bijvoorbeeld als wij dat in subsidievoorwaarden of een kwalitatieve verplichting hebben opgenomen. Daar is hier geen sprake van dus kunnen wij hier niet bij helpen.