Vragen over dode zwanen in kliko

Indiendatum: dec. 2011
Antwoorddatum: 14 feb. 2012

Toelichting
In twee afvalbakken in Vleuten zijn op 6 december 2011 negen dode zwanen en een dode meerkoet gevonden.

Naar aanleiding van het voorgaande wil de fractie van de Partij voor de Dieren de volgende vragen stellen:

1. Kunt u aangeven het bericht “Dode zwanen in kliko” te kennen?

Antwoord:
Wij kennen het bericht. Naar aanleiding daarvan hebben wij navraag gedaan bij de betrokken jager en de Faunabeheereenheid Utrecht. Ook is informatie ingewonnen bij het Regionaal Milieu Team Politie Regio Utrecht. Onderstaande vragen hebben wij beantwoord op basis van tijdens genoemd overlegtraject verkregen informatie.

2. Is het waar dat de aangetroffen zwanen in de rug geschoten waren, op het moment dat ze kennelijk zwommen of zich in rust op het land bevonden? Zo ja, kunt u aangeven of deze methode correspondeert met de ‘weidelijkheidsregels’?

Antwoord:
De zwanen zijn, 3 tot 4 meter hoog tegen de harde wind in vliegend, van achteren beschoten. Voor twee zwanen was aanvullend een zogeheten vangschot nodig.

3. Kunt u aangeven wat de exacte overtreding behelst op grond waarvan de jager in kwestie geverbaliseerd is?

Volgens de voorschriften behorende bij de ontheffing (nummer 2009INT236930) mag slechts tot afschot worden overgegaan nadat tenminste twee preventieve maatregelen aantoonbaar zijn ingezet. Daarnaast dient de uitvoerder zich ervan te vergewissen dat de preventieve maatregelen daadwerkelijk zijn ingezet, voordat tot actie mag worden overgegaan.

Antwoord:
De jager in kwestie is geverbaliseerd (€ 70,-) voor het op onjuiste wijze (laten) aanbieden van afvalstoffen.

4. Kunt u aangeven welke preventieve maatregelen hier zijn ingezet?

Antwoord:
De jager heeft verklaard van te voren bekend te zijn geweest met de op de betrokken locatie regulier toegepaste preventieve maatregelen: linten en verjaging met alarmpistool. De boer(in) verjaagt elke dag minimaal één keer.

5. Kunt u aangeven of de uitvoerder zich op de hoogte heeft gesteld of deze preventieve maatregelen daadwerkelijk zijn ingezet, alvorens hij tot afschot van de zwanen overging?

Antwoord:
Ja, zie ons antwoord onder vraag 4.

6. Er wordt al meer dan tien jaar ontheffing verleend voor het afschot van knobbelzwanen. Kunt u aangeven hoeveel knobbelzwanen gedurende deze langdurige ontheffingsperiode zijn gedood?

Antwoord:

Periode: 1 december 2004 – 1 mei 2005 = 138
Periode: 1 december 2005 – 1 mei 2006 = 189
Periode: 1 december 2006 – 1 mei 2007 = 373
Periode: 1 december 2007 – 1 mei 2008 = 536
Periode: 1 december 2008 – 1 mei 2009 = 518
Periode: 1 december 2009 – 1 mei 2010 = 759
Periode: 1 december 2010 – 1 mei 2011 = 775
Periode: 1 december 2011 – 1 mei 2012 = totale aantal nog niet bekend.

Volgens de voorschriften van de ontheffing is afschot slechts toegestaan indien de groep knobbelzwanen bestaat uit tenminste 15 exemplaren. Het maximaal af te schieten aantal vogels uit een groep tot 50 exemplaren bedraagt vijf. Indien de groep bestaat uit meer dan 50 knobbelzwanen geldt een maximum van 10%. In het onderhavige geval zijn er negen zwanen afgeschoten.

Indien de groep bestaat uit minder dan 15 knobbelzwanen en belangrijke schade dreigt, dan is schadebestrijding mogelijk na controle en schriftelijke toestemming van Gedeputeerde Staten.

7. Kunt u aangeven hoe groot de groep knobbelzwanen was waartegen afschot is gebruikt? Kunt u ook aangeven hoe het afschot van negen zwanen valt binnen de voorschriften van de ontheffing?

Antwoord:
De jager heeft verklaard dat de betreffende zwanen uit meerdere groepen, groter dan 15 exemplaren, zijn geschoten. De eerste groep zwanen die beschoten werd, bestond uit ongeveer 30 knobbelzwanen en de tweede groep uit ongeveer 25 knobbelzwanen. Er waren geen andere zwanen of andere vogels in de buurt van deze beide groepen. Betrokkene was zich bewust van de ontheffingsvoorwaarden op dit punt en heeft binnen de geldende voorschriften gehandeld.

8. Kunt u aangeven of er in dit geval controle heeft plaatsgevonden en of er schriftelijke toestemming is verleend door Gedeputeerde Staten?

Antwoord:
Niet van toepassing.

Onder de voorwaarden voor ontheffing valt het vereiste dat verstoring en afschot niet is toegestaan indien kleine- of wilde zwanen, of andere beschermde vogels, in de groep aanwezig zijn. In casu heeft er ook afschot plaatsgevonden ten aanzien van de beschermde diersoort meerkoet.

9. Kunt u aangeven hoe deze actie zich verhoudt tot het criterium zoals hierboven vermeld?

Antwoord:
De meerkoet bevond zich niet in de groep zwanen en was niet vers geschoten. De dode meerkoet bleek een vogel waarmee de jager zijn jachthond trainde. Het betreft hier een conclusie van het onderzoek door het Regionaal Milieu Team Politie.

Als de afgeschoten knobbelzwanen niet voor consumptie of handelsdoeleinden worden gebruikt, dan moeten zij, ter voorkoming van verspreiding van ziekten, zo spoedig mogelijk op een wettelijk toegestane en vereiste wijze worden geruimd. Het vervoer van de gedode dieren moet zodanig plaatsvinden dat deze niet vanaf openbare plaatsen rechtstreeks zichtbaar zijn. In dit geval zijn de gedode dieren echter in een kliko gedumpt, omdat de gemeentewerf dicht zou zijn.

10. Kan GS aangeven hoe zij deze actie beoordeelt? Is GS het met de Partij voor de Dieren eens dat een en ander, moreel gezien, van weinig respect getuigt voor het dier?

Antwoord:
De jager heeft, zoals voor hem gebruikelijk, de geschoten dieren op de wettelijk toegestane wijze willen ruimen. Hij is hiertoe bij de gemeentewerf geweest, die normaal altijd tot 17.00 uur is geopend. Echter, vanwege Sinterklaas, bleek de gemeentewerf die dag te zijn gesloten. Vervolgens zijn de dieren door toedoen van de echtgenote van de jager aan de reguliere inzamelingsdienst aangeboden. Daar is, conform de regels, proces-verbaal voor opgemaakt.

De (doorgeschreven) ontheffing kan door Gedeputeerde Staten te allen tijde gemotiveerd worden ingetrokken, geschorst of gewijzigd.

11. Als uit de beantwoording blijkt dat het handelen in casu niet in overeenstemming is geweest met de voorschriften van de ontheffing, bent u dan voornemens, dan wel bereid, om de doorgeschreven ontheffing in te trekken, te schorsen of te wijzigen? Zo nee, waarom blijft in dit geval onrechtmatig handelen zonder consequenties?

Antwoord:
De jager is sinds lange tijd bij de provincie bekend. Zijn procesformulieren waren in orde. Tot op heden heeft betrokkene de voorschriften, voor zover provinciale toezichthouders dat hebben kunnen nagaan, altijd correct nageleefd. Met het niet juist (laten) aanbieden van gedode dieren is voorschrift 28 van de ontheffing (nummer 2009INT236930) overtreden. Op basis van meerjarige ervaring met deze jager hebben wij geen andere aanwijzing dan dat het hier om een (zij het triest) incident gaat. Overleg tussen de Faunabeheereenheid Utrecht en de jager op donderdagmiddag 26 januari jl. heeft, naar wij hebben geconstateerd, niet geleid tot intrekking van door de Faunabeheereenheid Utrecht aan de jager doorgeschreven provinciale ontheffing.

12. Hoe denkt GS in de toekomst handelen dat niet in overeenstemming is met ontheffingsvoorwaarden te voorkomen?

Antwoord:
Het is niet mogelijk bij alle acties in het kader van beheer en schadebestrijding (provinciale) toezichthouders aanwezig te laten zijn. Incidenten zijn, in absolute zin, niet te voorkomen. Op basis van ervaringsgegevens hebben wij overigens niet de indruk dat er op grote schaal ontheffingsvoorwaarden worden overtreden.

13. Hoe voorkomt GS in het algemeen dat haar eigen ontheffingsvoorwaarden niet ‘aan de laars gelapt’ worden? Vindt er controle door GS plaats op de naleving? Zo ja, hoe krijgt deze controle gestalte in de praktijk?

Antwoord:
Er vindt in het veld regelmatig controle plaats door provinciale en andere toezichthouders. Daarnaast vindt er ook een administratieve controle plaats middels het (in de ontheffingsvoorwaarden opgenomen) meld- en rapportagesysteem.

14. Heeft GS in het verleden wel eens ontheffingen ingetrokken of geschorst? Zo ja, kunt u hiervan voorbeelden geven?

Antwoord:
Daar zijn ons, zij het na globale toetsing, geen voorbeelden van bekend.

Gedeputeerde Staten van Utrecht,

Voorzitter,

Secretaris,