Bijdrage Regionale Veen­weiden Strategie Utrechtse veen­weiden

Voorzitter,

De Veenweidenstrategie kent naar mening van onze fractie te veel onzekerheden om er enthousiast over te kunnen worden. Voorzitter, wij staan niet alleen in deze mening. Sterker nog, GS deelt hem ook. Ik citeer: “Haalbaarheid is een onzekere factor”. Als argument wordt onder andere tijdsdruk aangedragen. Maar dan denk ik: hoezo tijdsdruk? Dat is ook wel iets wat de provincie zelf heeft veroorzaakt. En dan doel ik op het feit dat toen de Partij voor de Dieren in 2007 voor het eerst in deze Staten kwam, er ook al over dit onderwerp werd gesproken. Dus hoezo tijdsdruk!

De winst van vandaag is echter wel, dat er in ieder geval een strategie ligt. Gaat deze strategie ervoor zorgen dat we de doelen halen, de gedeputeerde kan het ons niet zeggen. De strategie kost ongeveer 300 miljoen. De financiering is met de beschikbare 30 miljoen tot 2023 gedekt. En voor de jaren daarna? Dat is dus onzeker en hangt af van het Rijk. Hoe weten we dat we de doelen, 50% minder bodemdaling en 0,12 megaton minder CO2-uitstoot in 2030, gaan halen? Ja, dat is dus ook onzeker. Aan een rekenmodel wordt nog gewerkt en een geschikte indicator, anders dan eentje die het aantal hectaren met maatregelen bijhoudt, hebben we niet. Er is nog geen indicator die zegt of we goed op weg zijn ten opzichte van vermelde doelen (percentages bodemdaling/CO2-uitstoot). Werken de maatregelen dan wel? Ook dat is onzeker.

De effectiviteit ten aanzien van waterinfiltratie is nog niet bewezen. Pilots geven nog geen inzicht in concrete resultaten. Dat terwijl waterinfiltratie wel heel prominent aanwezig is in deze strategie. Ten aanzien van meten en weten is er dus nog heel veel onbekend. Hoe is het geregeld met onze toezichthoudende rol en de aansturing van de waterschappen, hoe is geborgd dat zij doen wat wij willen? Zitten we er als provincie wel voldoende ‘bovenop’? Peilbesluiten komen bijvoorbeeld niet meer ter goedkeuring bij GS langs. Als ik dan de laatste peilbesluiten van HDSR erbij pak, zie ik niet hoe deze ervoor gaan zorgen dat we de doelen halen in de strategie. Van 75% indexatie was bijvoorbeeld geen sprake. Hoe kunnen we dus als PS straks op tijd bijsturen, als we en de benodigde informatie niet hebben en we dus ook niet weten of dat wat we doen gaat zorgen voor het halen van de doelen. Voor we het weten is het al 2030!

Voorzitter, wat ons betreft is deze strategie vooral bedoeld om te kunnen blijven doen wat we al die jaren al doen. Wij missen de echte overtuiging om het roer om te gooien. De PARK zei het ook in zijn advies: laat functie het peil volgen en het peil volgt de bodem. Met andere woorden: kijk wat het bodemprofiel nodig heeft. Nu wordt echter nog te veel gedacht in verdienmodellen. Natuurlijk moet je als overheid je verantwoordelijkheid nemen als je van mensen verwacht dat ze iets anders moeten gaan doen. Dat betekent helpen en eventueel compenseren, en dat mag best ruimhartig. Maar transitie is naar onze mening te weinig onderdeel van deze strategie. Ik lees wel wat over meekoppelkansen, maar als we het over transitie hebben, speelt dat zich met name binnen de functie af (naar wat nattere teelten eventueel), maar niet van functie naar functie. Als je in 10% van het gebied op zoek gaat naar kansen in deze, alhoewel het ook bij deze zogenaamde slimme gebieden meer op mij overkomt als transitie binnen de functie, dan kun je moeilijk beweren dat transitie onderdeel is van de strategie. Temeer daar in deze zoekgebieden deelname afhankelijk is van welwillendheid. En dan hebben we de rode lijn weer te pakken: dat is dus onzeker!

Voorzitter, wij zullen u niet langer in onzekerheid laten en daarom geef ik hierbij de mededeling dat wij straks tegen dit voorstel stemmen.

Dank u wel.