Motie Behoud landgoed Oude Tempel -- Aange­nomen

Verzoek

1. Als Gedeputeerde Staten de consequenties en de mogelijkheden in beeld te brengen van het stopzetten van de plannen voor woningbouw op landgoed de Oude Tempel met inachtneming van de argumenten die hieronder zijn benoemd.
   
2. Als Gedeputeerde Staten alternatieve woningbouwlocaties in beeld te brengen met potentiële opbrengst waar bos en natuur niet worden geschaad.
   
3. Als Gedeputeerde Staten gemeente Soest te verzoeken geen onomkeerbare besluiten in relatie tot landgoed Oude Tempel te nemen of mogelijk te maken zolang bovenstaande verzoeken niet zijn uitgevoerd en de uitkomsten nog niet zijn teruggekoppeld aan de Provinciale Staten.
   

Aanleiding

In de Jaarstukken 2022 wordt ingegaan op de begroting en financiële stand van zaken van de verschillende projecten die vallen onder het plan ‘Hart voor de Heuvelrug’. In de jaarstukken wordt ook verwezen naar de ‘Tussenrapportage Hart van de Heuvelrug en Vliegbasis Soesterberg’ (oktober 2022) en de financiële rapportage ‘Mastergrondexploitatie Hart van de Heuvelrug en grondexploitatie Vliegbasis Soesterberg’ (maart 2023).

Beoogd effect

Het behoud van de natuur en het bos op landgoed Oude Tempel en het afzien van woningbouw op deze locatie vanwege de negatieve gevolgen voor mens, dier en natuur.

Argumenten

1. 
   
   1. Er bestaat grote maatschappelijke weerstand tegen de realisatie van woningbouw bij landgoed Oude Tempel.
      Vele inwoners, actiegroepen en natuurorganisaties zetten zich al jaren in om landgoed Oude Tempel als bos en natuur te behouden. Het landgoed heeft een hoge ecologische en cultuurhistorische waarde en vervult een belangrijke recreatieve functie voor de inwoners van Soesterberg.
   2. Het kappen van bos staat op gespannen voet met het klimaatakkoord, de doelstellingen voor de realisatie van meer natuur in onze provincie, de bossenstrategie, het bomenactieplan en de hoge ecologische/klimaatwaarden van volwassen bomen.
      De provincie Utrecht loopt achter met de realisatie van haar doelen op het gebied van natuur en bomenaanplant. De kap van vele eeuwenoude bomen op het landgoed Oude Tempel staat hier haaks op.
      Boomdeskundigen en wetenschappers hebben berekend dat de natuur- en
      klimaatwaarde van volwassen en veterane bomen dusdanig hoog is dat deze
      na kap niet gecompenseerd kunnen worden met 1,5-2,5 bomen, zoals
      gebruikelijk is, maar dat daarvoor op zijn minst 200-300 nieuwe jonge bomen voor nodig zijn.
   3. Woningbouw en verkeerstoename hebben grote negatieve gevolgen voor mens, dier en natuur.
      Woningbouw en daarbij behorende verkeerstoename op deze locatie leidt tot een aantasting/verslechtering/vernietiging van het bovengrondse en ondergrondse ecosysteem. De kap van bomen op deze locatie leidt tot toename van hittestress, wateroverlast en luchtverontreiniging in Soesterberg en daarbuiten.
      
   4. Belanghebbenden hebben om bovenstaande reden een bezwaar ingediend tegen de voorgenomen kap van bomen bij landgoed Oude Tempel bij het Europese Hof van de Rechten van de Mens; dit bezwaar is in behandeling genomen.
   5. De realisatie van woningbouw bij Landgoed Oude Tempel gaat met financiële risico's gepaard en zorgt voor een negatieve balans voor het gehele Hart van de Heuvelrugproject.
      In de (voor publiek toegankelijke) Statenbrief staat het volgende:
      
      • ‘De mastergrex heeft naar de huidige inschattingen een verwacht resultaat op eindwaarde van ruim -/- € 11 mln. Dit is een teruggang ten opzichte van 2022 van ruim € 0,8 mln’ (pagina 1).
      • ‘De vergroting van het financieel tekort binnen het Programma HvdH komt grotendeels door het project Oude Tempel en in mindere mate door de projecten Huis ter Heide West en Kamp van Zeist’ (pagina 2).
        
2. 
   
   1. Zowel provincie als gemeente Soest zijn betrokken bij de plannen voor woningbouw bij landgoed Oude Tempel.
      Daarom dient er een overleg plaats te vinden met betrokken overheden om gezamenlijk tot een herziening te komen van de plannen voor Oude Tempel.
   2. De provincie heeft een grote woonopgave en daarom dient er gezocht te worden naar alternatieve locaties voor woningbouw.
      Het verdient de voorkeur om te bouwen waar reeds bebouwing is en natuur niet in het geding is. Er dient onderzocht te worden welke locaties als alternatief kunnen dienen binnen de gemeente Soest, zoals bijvoorbeeld het defensieterrein, en welke locaties als alternatief kunnen dienen binnen het project Hart van de Heuvelrug zelf, zoals bijvoorbeeld Kamp van Zeist. Daarnaast is het zaak te kijken naar geschikte locaties voor woningbouw elders in de provincie.
      
3. Gezien de bovenstaande verzoeken is het bestuurlijk onverstandig om onomkeerbare besluiten te nemen voordat er duidelijkheid is over de herziening van de plannen rondom Oude Tempel.
   Het is dan ook belangrijk dat GS aandringt bij de gemeente Soest om mogelijk voorliggende besluiten uit te stellen en dat provincie en gemeente eerst om tafel gaan om gezamenlijk tot een herziening te komen van de plannen voor Oude Tempel. Omdat het hier gaat om een zwaarwegende beslissing met een groot maatschappelijk impact is het daarnaast wenselijk dat de uitkomsten hiervan aan PS worden voorgelegd.
   

Indieners

Jesseka Batteau, Partij voor de Dieren
Amos de Jong, Volt
Mieke Hoek, 50PLUS
Anton Verleun, BBB