Motie Finan­ciële ruimte voor landgoed Oude Tempel -- Verworpen, toezegging gede­pu­teerde punt 2

Verzoek

1. De noodzakelijke financiële middelen te reserveren voor kosten van de verplaatsing van de beoogde woningbouw bij Landgoed Oude Tempel naar een geschikte alternatieve locatie;

2. Deze reservering een plek te geven in:

3. Daarvoor de bestemmingsreserves te gebruiken die zijn ondergebracht bij programma 2 Landelijk gebied, en/of hiervoor algemene middelen in te zetten.

4. Conform motie 19A door PS aangedragen alternatieve locaties voor woningbouw bij Oude Tempel in beeld te brengen met een financiële onderbouwing en de uitkomsten voor te leggen aan PS.

Aanleiding

Uit de Programmabegroting 2024 onder programma 2 blijkt dat de begroting voor de omvorming naar en inrichting van (nieuwe) natuur en de realisatie van nieuw bos naar beneden is bijgesteld omdat de doelen in afgelopen jaren niet zijn behaald (zie hoofdstukken 2.1 en 2.2). Door de doelen te verlagen zullen middelen voor natuur – die er wel degelijk zijn – niet worden ingezet. Hetzelfde geldt voor voorgaande jaren (2019-2022) waarbij tientallen miljoenen die initieel voor natuur begroot waren, uiteindelijk niet zijn benut. Deze gelden kunnen worden ingezet voor onvoorziene kansen die zich voordoen om nieuwe natuur te realiseren of bestaande natuur te behouden/in te richten.

Ook wordt in de Programmabegroting 2024 ingegaan op de begroting en financiële stand van zaken van de verschillende projecten die vallen onder het plan ‘Hart voor de Heuvelrug’ waar de exploitatie van Landgoed Oude Tempel onder valt (zie hoofdstukken 3.7 Grondbeleid; 3.8 Projecten). Voor de geplande woningbouw bij Landgoed Oude Tempel is de boekwaarde -9.034 miljoen (hoofdstuk 3.8.2).

Beoogd effect

In de Begroting 2024 en Kadernota 2025 Financiële ruimte creëren voor:

1. het behoud van 16 hectare aan historisch en ecologisch waardevol bos op Landgoed Oude Tempel
2. de realisatie van woningbouw op een andere geschikte locatie.

Argumenten

1.1 De realisatie van woningbouw bij Landgoed Oude Tempel gaat met financiële risico’s gepaard en zorgt voor een negatieve balans voor het gehele Hart van de Heuvelrug-project;

1.2 Nieuwe ontwikkelingen rondom de geldigheid van de vergunning voor afvang en uitzet van de dassenclan bij Oude Tempel vormen een risico voor de voortgang van het project;

1.3 Er bestaat grote maatschappelijk weerstand tegen de woningbouwplannen bij Landgoed Oude Tempel;

1.4 Met de kap van volwassen en monumentale bomen gaat waardevolle natuur en habitat van (beschermde) diersoorten verloren, naast het verlies van de essentiële ecosysteemdiensten die deze bomen leveren (verkoeling, luchtzuivering, wateropvang, etc) aan inwoners van Soesterberg;

1.5 De provincie is financieel eindverantwoordelijk voor het woningbouwproject bij Landgoed Oude Tempel en dus risicodrager;

1.6 In de afgelopen bestuursperiode is de provincie er niet in geslaagd de doelen op het vlak van natuur (nieuwe natuur, inrichting nieuwe natuur, Groene Contour, vergroting bosareaal) te behalen;

1.7 In diezelfde bestuursperiode zijn de begrote middelen voor natuur om die reden niet ingezet voor de beoogde natuurdoelen; uit de jaarrekeningen 2019-2022 blijkt dat in elk geval ruim EUR 23 miljoen die oorspronkelijk voor natuur zijn begroot binnen de deelprogramma’s 2.1.1 (NNN) en 2.1.2 (Groene Contour), niet zijn ingezet (zie bijlage).

1.8 Ook op de andere deelprogramma’s onder programma 2 Landelijk gebied is er onderbesteding als het gaat om middelen bestemd voor natuur (bijvoorbeeld 2.2 Kwaliteit Natuur). Niet-bestede middelen zijn toegevoegd aan de bestemmingsreserve onder programma 2 Landelijk gebied.

1.9 Door een deel van deze middelen te reserveren voor het behoud van het historisch en ecologische waardevolle bos Landgoed Oude Tempel en de realisatie van een woningen op een andere geschikte locatie, kunnen deze middelen alsnog bijdragen aan de doelen die de provincie heeft gesteld ten aanzien van zowel natuur als woningbouw.