Schrif­te­lijke vragen over bomenkap in Bilthoven tijdens broed­seizoen

Indiendatum: 9 apr. 2021
Antwoorddatum: 25 mei 2021

Geachte heer van der Steeg,

Uw toelichting: In het AD van donderdag 8 april 2021 valt in het artikel 'Geschokte reacties om drama met dode eekhoorntjes in Bilthoven: 'Wie kapt er een boom in broedseizoen?"1 te lezen dat er in Bilthoven 97 bomen gekapt zijn, waarbij na de kap twee dode eekhoorns zijn aangetroffen en twee onderkoelde, die onderweg naar de eekhoornopvang ook overleden.

Naar aanleiding van bovenstaande hebben wij de volgende vragen.

1. Bent u bekend met bovengenoemd voorval, zijnde de kap van 97 bomen en de vondst van dode eekhoorns in Bilthoven?

Antwoord: Ja, daar zijn wij (via de media) mee bekend.

2. In hoeverre klopt de berichtgeving dat de gemeente De Bilt opdracht heeft gegeven voor de kap van 97 bomen en voor het hier aan voorafgaand uitvoeren van ecologisch onderzoek?

Antwoord: De gemeente De Bilt heeft aangegeven dat voor 167 bomen, waarbij uit inspecties of onderzoek is gebleken dat deze veiligheidsrisico's opleverden, op 16 december 2020 een kapvergunning is aangevraagd. De gevraagde kapvergunning is door de gemeente de Bilt verleend op 3 februari 2021. Na afloop van de bezwaartermijn van zes weken na het verlenen van de vergunning, ofwel vanaf 17 maart 2021, mochten de bomen worden gekapt. De gemeente heeft tevens aangegeven dat de bomen, voorafgaand aan de kap, door een medewerker in een hoogwerker zijn gecontroleerd, waarbij de holtes van de boom aan de binnenzijde met de hand zijn gevoeld.

3. Heeft de gemeente De Bilt een omgevingsvergunning verleend voor de kap van deze bomen? Zo ja, wanneer en op grond waarvan?

Antwoord: Zoals al beschreven in het antwoord op vraag 2, is de vergunning op 3 februari 2021 door de gemeente de Bilt verleend om reden van geconstateerde gebreken aan de bomen en de veiligheidsrisico's die dit met zich meebrengt. De vergunning is verleend op basis van de Omgevingswet en de Algemene plaatselijke verordening.

Volgens artikel 3.5 van de Wet Natuurbescherming, is het verboden om vaste voortplantings- en rustplaatsen van dieren, waaronder de eekhoorn, opzettelijk te vernielen. Volgens de gemeente De Bilt zijn de bomen onderzocht op de aanwezigheid van nesten en dieren, maar is hierbij niets aangetroffen. Toch zijn na de kap door voorbijgangers onderkoelde en dode eekhoorns aangetroffen in één van de bomen.

4. Is er door de provincie Utrecht een ontheffing op de Wet Natuurbescherming afgegeven voor het verstoren van de nestplaats van in het wild levende dieren? Zo ja, wanneer? Zo nee, waarom niet?

Antwoord: Nee, daar hebben wij geen ontheffing voor afgegeven. Er is hiertoe ook geen aanvraag voor binnengekomen: niet via het verzoek om een verklaring van geen bedenkingen (vvgb) in het kader van de WABO, maar ook niet separaat als ontheffing Wnb. Wij waren dan ook niet op de hoogte van de voorgenomen ruimtelijke ingreep. Als er geen aanvraag voor ontheffing binnenkomt, heeft de provincie alleen een rol op het gebied van Toezicht en Handhaving. Dit is ondergebracht bij de RUD. De RUD heeft inmiddels een Voornemen Last onder Dwangsom (VLOD) verzonden.

5. Is er een ecoloog betrokken geweest bij het verrichte ecologisch onderzoek? Zo nee, waarom niet? Bent u van mening dat het onderzoeken door een ecoloog dit voorval had kunnen voorkomen?

Antwoord: Nu 'ecoloog' geen beschermde titel is, is de eerste vraag niet goed te beantwoorden. De gemeente heeft aangegeven dat de inspectie van de bomen is verricht door een medewerker met certificaat 'Groenspecialisten niveau 2'. Dit certificaat is uitsluitend gekoppeld aan het werken met Gedragscodes Wet natuurbescherming, en in deze situatie voor het werken met de Gedragscode voor Gemeenten. In hoeverre deze Gedragscode voor dit werk van toepassing is verklaard en in hoeverre er naar de regels van de Gedragscode voor Gemeenten gehandeld is, kunnen wij niet beoordelen. De RUD Utrecht onderzoekt op dit moment of er voldoende onderzoek heeft plaatsgevonden naar de aanwezigheid van (beschermde) diersoorten en of de dood van de eekhoorns voorkomen had kunnen worden door een andere wijze van onderzoek.

6. Deelt u de mening van de Partij voor de Dieren dat het er sterk op lijkt dat er onvoldoende ecologisch onderzoek is verricht voor aanvang van de bomenkap? Zo nee, waarom niet?

Antwoord: Op dit moment wordt door de RUD Utrecht onderzocht of er voldoende onderzoek is verricht. Wij wachten de resultaten van dat onderzoek af

7. Hoe dient, volgens u, deugdelijk onderzoek te worden uitgevoerd naar de aanwezigheid van in het wild levende dieren bij de geplande kap van bomen?

Antwoord: Dit is in zijn a/gemeenheid niet te beantwoorden omdat dit, onder andere, afhangt van het type bos/houtopstand en de redelijkerwijs te verwachten diersoorten. Gebruikelijk is om eerst een zogenaamde quickscan op te stellen. Hierin wordt op basis van de beschikbare ecologische gegevens de inschattingen van een terzake deskundige en (meestal) één of enkele veldbezoeken, beoordeeld welke (beschermde) soorten aanwezig kunnen zijn en of de geplande activiteiten negatieve effecten kunnen hebben op deze soorten. Indien hieruit blijkt dat er waarschijnlijk beschermde soorten aanwezig zijn en er mogelijk wettelijke verbodsbepalingen worden overtreden is het gebruikelijk om (specifiek) vervolgonderzoek te doen.

8. Van welke (acute) veiligheidsdreiging was er sprake op de betreffende locatie, waarvoor de gemeente De Bilt meende dat er een uitzondering moest worden gemaakt op het niet kappen van bomen gedurende het broedseizoen?

Antwoord: Wij beschikken niet over gegevens met betrekking tot het veiligheidsrisico's op de locatie en over de specifieke afwegingen die de gemeente in dat kader heeft gemaakt. De gemeente heeft wel aangegeven dat zij van mening is dat er geen wettelijke bepaling bestaat die zich verzet tegen het kappen in het broedseizoen. Dit laatste is juist mits dit niet leidt tot overtredingen van de beschermingsbepalingen uit de Wet natuurbescherming. De gemeente is, op basis van de zorgplicht uit deze wet (artikel 1.11) verplicht zich hiervan, middels een deugdelijk onderzoek, te vergewissen.

9. Klopt het dat de kapvergunning in december al is afgegeven?2 Voor welke periode werd de kap toegestaan?

Antwoord: De gemeente heeft aangegeven dat de vergunning op 16 december 2020 is aangevraagd en op 3 februari 2021 is verleend. De kapvergunning is een jaar geldig.