Bijdrage Staten­voorstel ener­gie­agenda

Bijdrage PS 19 september 2016, agendapunt 13: Statenvoorstel Energieagenda:

Voorzitter,

In het collegeakkoord staat dat de energietransitie een prioriteit is voor de provincie Utrecht. In het BOB traject hebben we intensief gesproken met stakeholders en met elkaar, en is gebleken dat we een enorme opgave hebben. Maar het beschikbare budget van € 8 miljoen voor 4 jaar stond al vast. Een druppel op de gloeiende plaat als je bedenkt dat de gehele energieopgave in de provincie Utrecht is becijferd op ongeveer € 4 miljard tot 2023. Provincie Utrecht heeft bovendien van alle provincies in Nederland de laagste reservering voor energietransitie. Het betreft ongeveer één procent van onze begroting. En toch is het een prioriteit genoemd. Het is goed dat wij als PS beseffen dat er een behoorlijke rem staat op de realisatie van de energietransitie. De Partij voor de Dieren kan u nu al vertellen dat met dit budget de doelstellingen van de energieagenda niet gehaald zullen worden.

In de energieagenda staat energiebesparing terecht voorop. Dat is een brongerichte aanpak waar de Partij voor de Dieren helemaal achter staat. Tot zover complimenten. Het is echter spijtig dat de doelen voor ontwikkeling van duurzame energie weer worden afgezwakt. Ondanks een aangenomen motie waarin 10% duurzame energie in 2020 was afgesproken wordt nu uitgegaan van 5% duurzame energie in 2020. Wij zijn wel blij met de doelstelling om 5% energiebesparing per jaar te realiseren. Dat is een hele opgave. Om hierbij een beeld te geven: Als we alle 50.000 nul-op-de-meter-woningen in 1 jaar zouden realiseren, wat onmogelijk is, dan bereiken we ongeveer 50% van de doelstelling van dat betreffende jaar.

De Partij voor de Dieren twijfelt vooral of de aangekondigde maatregelen en het beschikbare budget daadwerkelijk gaan leiden tot de realisatie van de doelstellingen die zijn benoemd. Als Provinciale Staten is het onze rol om hierop scherp toe te zien. Het is tenslotte een van de grootste transities in onze provincie van de komende decennia. En het is een prioriteit. Ook andere fracties (zoals Groen Links, CDA, PvdA, CU en SP) hebben in het commissie overleg van 29 augustus aangegeven scherp toe te willen zien op de realisatie van de energiedoelen.

Binnenkort zijn de energiebesparingscijfers van 2015 bekend. Die kunnen we eind 2016, begin 2017 in PS bij de begroting bekijken. Als de cijfers ook de komende jaren met een jaar vertraging beschikbaar komen, dan kunnen wij vanuit PS hier moeilijk op sturen. Wij willen daarom het college oproepen om een meetinstrument te ontwikkelen waardoor we als PS tijdig kunnen zien wat de voortgang is, of de doelen worden gehaald en of we moeten bijsturen. Daarbij stellen we voor dat de indicatoren cumulatief worden weergegeven en niet alleen als een jaaropgave. Immers, als we in 2016 onze doelen niet halen, dan vraagt dit een extra inspanning in de jaren daarop, anders lukt het niet om in 2040 energieneutraal te zijn. Wij hebben hiervoor een motie uitgewerkt, mede ondertekend door de SP.

De Partij voor de Dieren biedt graag nog een steuntje in de rug. De provincie heeft beperkte mogelijkheden om te sturen op energiebesparing en ontwikkeling van duurzame energie. Gemeenten kunnen dat makkelijker doordat zij directer in contact staan met burgers en bedrijven. Alle opgetelde energiedoelstellingen van de gemeenten moeten op de een of andere manier passen bij de ambitie van de provincie. Als provincie zouden wij kunnen monitoren welke doelen gemeenten hebben, kunnen we gemeenten motiveren om een ambitieuze doelstelling te benoemen als ze die nog niet hebben, en kunnen we kennis en ervaringen van gemeenten delen zodat gemeenten worden geholpen bij het realiseren van energiebesparing en ontwikkeling van duurzame energie. De gedeputeerde heeft hierover in de commissie geen duidelijke toezegging gedaan. Hij zei: “Ik zal kijken hoe ik het aan de vork ga prikken”. De Partij voor de Dieren heeft hier wel een idee over en overweegt daarom tijdens de tweede termijn een motie in te dienen, mede ondertekend door de SP.

Wat betreft de biomassacentrale: De Partij voor de Dieren heeft wel een fractie in Utrecht stad. De Partij voor de Dieren fractie stuurt een brief aan GS, waarin GS met klem verzocht wordt de mening van de Utrechtse inwoners en de verschillende gemeenteraadsfracties te volgen en alle mogelijkheden aan te grijpen om de bouw van de biomassacentrale geen doorgang te laten vinden. Biomassa zou geen onderdeel mogen zijn van de Energieagenda. Wij overwegen hiervoor in de tweede termijn een amendement in te dienen.

Tot slot. Nederland bungelt al een aantal jaar onder aan de lijstjes van de meest duurzame landen in Europa. Gaat provincie Utrecht nu onderaan bungelen in Nederland?

De energieagenda is een start. Als we tijdig kunnen toezien op de realisatie van de doelstellingen en als we vervolgens waar nodig adequaat bijsturen, dan kunnen we de energietransitie daadwerkelijk realiseren. Daarnaast kan de provincie nu al concreet actie ondernemen door het invoeren van de Meat Free Monday. Als alle Nederlanders een dag per week geen vlees zouden eten, zou dat een reductie betekenen van 3,2 megaton aan CO2 uitstoot; dat is een even grote besparing als 1 miljoen minder auto’s op de weg. Laten we daarom een voorbeeld stellen in Utrecht en beginnen in het Provinciehuis. Hiervoor dienen wij onze derde motie in. Als PS kunnen wij ervoor zorgen dat Utrecht niet meer onderaan bungelt.

Voorzitter, ik dank u wel.

Hiltje Keller

Fractievoorzitter Partij voor de Dieren