Vragen over dassen in Amers­foort

Indiendatum: dec. 2018
Antwoorddatum: 4 jan. 2019

Geachte mevrouw Keller, geachte heer Van der Steeg,

Toelichting:

In uw brief van 7-12-2018 stelt u de volgende vragen betreffende dassen in Amersfoort:

1. Onlangs is er een dassenburcht ontdekt in Amersfoort [1]. Bent u net als de Partij voor de Dieren verheugd over het feit dat de das zich heeft gevestigd in Amersfoort?

1. Antwoord:
Ja.

2. Kunt u aangeven waar de dassenburcht zich precies bevindt en hoeveel dassen zich gevestigd hebben in het gebied waar de westelijke rondweg Amersfoort is gepland?

2. Antwoord:
Na de melding op 6 december 2018 van de dassenwerkgroep van de vondst van een dassenburcht is er door de gemeente en bureau Waardenburg op 7 december 2018 veldwerk uitgevoerd. (figuur en locatie bij fractie bekend). Deze ligt ongeveer op 60 meter buiten de projectgrens. Het lijkt tot op heden om één burcht te gaan, maar nader onderzoek moet dit uitwijzen. Nader onderzoek moet ook uitwijzen om hoeveel dassen en hoeveel ‘clans‘ (dassenfamilies) dit gaat.

3. Wordt onderzocht of het gaat om een geïsoleerde populatie of dat het gaat om een ‘dassenkerngebied’, d.w.z. een gebied met een netwerk van dassenburchten?

3. Antwoord:
Gemeente Amersfoort geeft aan dat zij, net zoals bij alle dassenburchten die binnen de gemeentegrenzen worden aangetroffen, ook in dit geval de dassenburcht blijft monitoren. Gemonitord wordt hoeveel dassen er leven, of zij de burcht uitbreiden, of zij vertrekken naar een andere burcht, of er meerdere burchten aanwezig zijn, etc. Net zoals voor de vondst van deze burcht zullen de ecologen van de gemeente Amersfoort het projectgebied van de Westelijke ontsluiting blijven inspecteren op aanwezigheid van beschermde dieren, waaronder ook dassen. Hieruit zal blijken of het gaat om een geïsoleerde populatie dan wel om een ‘dassenkerngebied’.

4 Ziet u de aanwezigheid van de das als belangrijk onderdeel van de plaatselijke biodiversiteit, waarmee ook het algemeen belang wordt gediend?

4. Antwoord:
Ja.

5. Welke invloed zou de geplande aanleg van de westelijke ontsluiting Amersfoort kunnen hebben op de dassenpopulatie? De meeste dassen komen nog steeds om in het verkeer. Landelijk lijkt de dassenpopulatie zich uit te breiden, dankzij inspanningen die zijn gedaan om de das te beschermen. Dat zou een mooi resultaat zijn voor een ooit ernstig bedreigde diersoort.

5. Antwoord:
De das is een wettelijk beschermde soort. De Wet natuurbescherming (soortenbescherming) schrijft voor, dat de effecten van ruimtelijke ingrepen op beschermde soorten door de initiatiefnemer (hier de gemeente Amersfoort), onderzocht moeten worden. Als vervolgens uit het natuuronderzoek (natuurtoets) blijkt dat negatieve effecten voor de das niet uitgesloten zijn, zijn er voor de initiatiefnemer twee opties: 1) het plan wordt dusdanig aangepast dat er geen negatieve effecten voor de beschermde soort optreden, en er dus geen overtreding plaatsvindt van de Wet natuurbescherming, of 2) de initiatiefnemer dient een aanvraag om ontheffing van de Wet natuurbescherming in bij het bevoegd gezag, zijnde de provincie. Voor de aanleg van de Westelijke rondweg is reeds een ontheffing Wet natuurbescherming verleend, op basis van recent ecologisch onderzoek. In deze ontheffing wordt het volgende gesteld over de das: ‘leefgebieden en vaste voortplantings- en verblijfplaatsen van boommarter en das liggen buiten het onderzoeksgebied en worden als gevolg van het project niet aangetast. Wel verandert voor uitzwervende dieren de passeerbaarheid van weg. Ten noorden van het spoor Amersfoort — Utrecht wordt de passeerbaarheid verbeterd, door het aanleggen van faunapassages en het opheffen van de huidige spoorwegovergang in combinatie met het ecoduct. Daarmee is het gebied Bokkeduinen voor beide soorten beter bereikbaar en wordt het leefgebied vergroot. Ten zuiden van het spoor is sprake van een verslechterde passeerbaarheid op het gedeelte tot aan het tankstation. Het achterliggende gebied hier bestaat uit woonwijken en is voor beide soorten niet van belang als leefgebied. Ten aanzien van grondgebonden zoogdieren worden geen verbodsbepalingen overtreden. Ontheffing voor eekhoorn, das of boommarter hoeft niet te worden aangevraagd.’ Echter, recent is de dassenburcht in de nabijheid van het plangebied gevonden. Daarom dient de initiatiefnemer opnieuw inzichtelijk te maken, middels een natuurtoets, in hoeverre de ruimtelijke ingreep de natuurwaarden mogelijk zal beïnvloeden. De resultaten van deze nieuwe natuurtoets wijzen erop dat er geen negatieve effecten optreden en dat er daarom geen nieuwe ontheffing bij de provincie hoeft te worden aangevraagd. De provincie Utrecht heeft daarmee geen formele rol om het ecologisch onderzoek te toetsen, omdat er geen aanvraag voor ontheffing is ingediend.

6. De meeste dassen komen nog steeds om in het verkeer. Landelijk lijkt de dassenpopulatie zich uit te breiden, dankzij inspanningen die zijn gedaan om de das te beschermen. Dat zou een mooi resultaat zijn voor een ooit ernstig bedreigde diersoort. Bent u het met ons eens dat de aanleg van de westelijke ontsluiting Amersfoort geen negatief effect mag hebben op de dassenpopulatie?

6. Antwoord:
De gunstige staat van instandhouding van de das mag door de aanleg van de westelijke ontsluitingsweg Amersfoort niet in het geding zijn.

7. Bent u met ons van mening dat de dassenpopulatie in Amersfoort ter plekke behouden en beschermd moet worden?

7. Antwoord:
Ook hier geldt dat de gunstige staat van instandhouding van de das door de ruimtelijke ingrepen niet in gevaar mag komen. Als er geen verbodsbepalingen van de Wet natuurbescherming worden overtreden is hiervan geen sprake. Als overtredingen niet zijn uit te sluiten is er een ontheffing Wet natuurbescherming nodig. Hierin wordt onder andere getoetst of de gunstige staat van instandhouding van de soort door de ruimtelijke ingreep in het geding is. Als de gunstige staat van instandhouding van de das in het geding is kan er geen ontheffing Wet natuurbescherming worden verleend.

[1] https://www.rtvutrecht.nl/nieuws/1855373/dassenburcht-ontdekt-westelijke-rondweg-amersfoort-opnieuw-onder-druk.html